„119 lat temu w uroczystość świętych Archaniołów, przy pięknej pogodzie, w świątyni, poza świątynią, w parku zgromadziło się kilkanaście tysięcy osób, bo wydarzenie było niezwykłe. Nie budowano świątyń w takiej ilości jak dziś. A tym bardziej tak okazałych, jak ta” – mówił 29 września 2020 roku bp Romuald Kamiński podczas Mszy świętej z okazji rocznicy konsekracji katedry warszawsko-praskiej św. Michała Archanioła i Floriana Męczennika. Kazanie to zawiera jednak bardziej uniwersalne przesłanie, niż wspomnienie o budowie pewnego kościoła. Pokazuje bowiem, że to wierni stanowią najgłębszą świątynię Boga.

Początki katedry praskiej

Zgodę na budowę kościoła uzyskano po długich staraniach w 1886, kiedy liczba wiernych w praskiej parafii przy kościele Najświętszej Matki Bożej Loretańskiej sięgnęła ok. 32 tys. Był to wówczas zabór rosyjski i z uwagi na ubóstwo mieszkańców, car Aleksander III wyraził zgodę na zbiórkę pieniędzy także poza Warszawą. Kościół został wzniesiony w latach 1888–1904 według wyłonionego w konkursie projektu Józefa Piusa Dziekońskiego (przy współpracy Ludwika Panczakiewicza). Inicjatorem budowy i tym, który stanął na czele komitetu budowy był arcybiskup warszawski Wincenty Chościak – Popiel. Sam pomysł dał proboszcz parafii Matki Boskiej Loretańskiej, ks. Ignacy Dudrewicz, który też na co dzień troszczył się o nową świątynię.

Przykład mazowieckiego gotyku

Kościół zbudowany jest w formie trzynawowej bazyliki z transeptem. Posiada dwie wysokie wieże i trzecią niższą (sygnaturkę). We frontowej elewacji, wykonanej z surowej cegły, nad wejściami umieszczono mozaiki: z postacią Chrystusa, herbem Pragi i herbem pierwszego biskupa warszawsko-praskiego Kazimierza Romaniuka. Również wnętrze utrzymane jest w fakturze tynku i cegły – dominujące barwy to biel i czerwień. Na postumencie w prawej nawie znajduje się barokowa figura św. Floriana – patrona strażaków, który wraz ze św. Michałem Archaniołem jest patronem świątyni.

Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w polskiej architekturze sakralnej, wzorowało się na niej wielu projektantów innych kościołów.

Znaczenie świątyni

29 września 1901 r. dokonano konsekracji świątyni. W czasie Mszy św. ks. Piotr Michalski powiedział w kazaniu: „Dziś domowi temu stało się zbawienie”. Bp Romuald Kamiński skomentował te słowa następująco: „Co to oznacza? Kiedy mówimy o akcie poświęcenia, to najczęściej mówimy o tym, że oddajemy Panu Bogu coś w Jego władanie, z tego, co bierze się z naszego wysiłku, czynimy rzecz świętą. Świątynia to Dom Boży, w którym Pan jest pośród nas”. Świątynia jest miejscem naszego spotkania z Bogiem, ale także z siostrami i braćmi. Św. Paweł wyjaśnia, że świątynia zbudowana z kamieni i cegieł ma rolę służebną, a najważniejsza jest świątynia, którą my jesteśmy: „A więc nie jesteście już obcymi i przychodniami, ale jesteście współobywatelami świętych i domownikami Boga – zbudowani na fundamencie apostołów i proroków, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Chrystus Jezus. W Nim zespalana cała budowla rośnie na świętą w Panu świątynię, w Nim i wy także wznosicie się we wspólnym budowaniu, by stanowić mieszkanie Boga przez Ducha (Ef 2,19-22).

Nasze zadanie

Bp Romuald Kamiński wyjaśniał, że naszym zadaniem jest stworzyć w sobie nowego człowieka, a wraz z innymi piękną świątynię złożoną z nas samych. Mamy patrzeć i podziwiać, co się z nami dzieje, w jaki sposób Bóg nas przemienia. W ten sposób będziemy dostrzegać działanie Boga, pozbywać się coraz bardziej naszego grzesznego człowieka i napełniać się Chrystusem. Będziemy upodabniać się do Niego coraz bardziej, żyjąc Jego błogosławieństwami.

Zobacz więcej: