Aleksandra Hereć

Przyszedł ostatnio do mnie klient. Po dobrych 30 minutach rozmowy w końcu pyta: „Ale dlaczego wychowanie jest tak ważne w rozwoju człowieka?”

Z wielu badań wynika, że to, jakie będzie dziecko, zależy już od tego, w jakim stanie psychicznym oraz fizycznym znajduje się kobieta w ciąży. To, czy jest często zła, zdenerwowana, zestresowana, ma wpływ na choroby układu odpornościowego, problemy z astmą czy różnego rodzaju alergiami. Jeżeli natomiast jest spokojna, stosuje zdrową dietę, wykonuje zalecane do jej stanu ćwiczenia fizyczne, dziecko będzie zdrowsze, mniej nerwowe i odporniejsze.

Stąd też wiadomo, że wychowanie już od pierwszych chwil życia jest istotnym elementem wpływającym na rozwój człowieka. Skąd to wiemy? Czego potrzebuje dziecko, by stać się dorosłym, odpowiedzialnym człowiekiem? By w dorosłym życiu nie zachowywać się jak dziecko, przede wszystkim w relacjach z innymi ludźmi. By relacje były zdrowe?

Jakie są potrzeby dziecka?

Miłość, bezpieczeństwo, poczucie własnej wartości, autonomia, autoekspresja. Do rozwoju potrzebne są również realne granice, poświęcanie uwagi. Zdrowe, kochane dziecko tworzy własną tożsamość kiedy próbuje odpowiadać na pytania: co czuję, czego pragnę, kim jestem, co lubię, czego nie chcę, dlaczego robię to, co robię, co jest dobre a co złe? Dziecko, któremu rodzice poświęcają czas na rozmowę z nim, będzie bardziej uważne – będzie od początku czuło się bezpiecznie i wiedziało, kiedy jest czas na zabawę, naukę i obowiązki. Jeśli natomiast jest wychowywane przez rodziców nadopiekuńczych, albo takich, którzy są wiecznie zapracowani i chcą okazać dziecku miłość poprzez zaspokajanie jego zachcianek – wtedy taki mały człowiek uczy się, że miłość jest albo warunkowa, albo trzeba na nią bardzo zasłużyć.

Rodzice są osobami odpowiedzialnymi za przekazanie najważniejszych, podstawowych wartości, dzięki którym będzie dziecku łatwiej wchodzić w dorosłość, brać odpowiedzialność za siebie i swoje czyny. Takie wartości, które będą budowały jego poczucie własnej wartości, jednocześnie nie robiąc krzywdy ludziom, z którymi będzie miał on styczność. Żeby mógł swoim życiem, jeśli nie służyć innym, to pomagać, by było im łatwiej. W końcu człowiek i jego dobro jest najważniejsze.

To, jakie przekonania wyniesiemy od najbliższych nam osób – rodziców, nauczycieli, mentorów, ma ogromny wpływ na całe nasze życie. Dlaczego te przekonania są tak ważne? Ponieważ tworzą naszą rzeczywistość i są integralnym elementem naszego życia. Sprawiają, że jesteśmy albo tolerancyjni, albo nie. Mogą nas budować i inspirować, a mogą niszczyć i wszystko obracać przeciwko nam samym. Mogą nas ograniczać i sprowadzać na złą drogę. Co się wtedy z nami dzieje? Stosujemy mechanizmy obronne w postaci uzależnień, złości, lęku, niesłuchania (wyłączania się), płaczu (również jako formy manipulacji), ale też śmiechu czy nadmiernych żartów w sytuacjach, które są poważne i z którymi powinniśmy nie bać się zmierzyć.

Tak bardzo ważny w życiu dziecka jest ojciec, który uczy odpowiedzialności, odwagi, wiary w siebie i własne możliwości, bycia mężnym, zaradnym i opiekuńczym. Ten, który zachęca do podejmowania prób tak długo, aż zakończą się one sukcesem. Taki ojciec, który swoim byciem obok mówi: dasz radę, nie poddawaj się, a będziesz mistrzem.

Tak ważna jest matka, która jest oazą spokoju i opanowania. Która wie, że wychowuje dzieci dla innych ludzi, a nie, by zaspokoić swoje niespełnione marzenia z dzieciństwa. Matka, która uczy szacunku do siebie, ludzi wokół, ale też do rzeczy, którymi się otacza. Ta od akceptowania uczuć, miłości i od rozmowy. Ciepła i bliska, ale z dystansem. To jest w końcu życie dziecka, dlatego tak ważne jest pozwolenie mu na bycie sobą i wyrażanie siebie.