Dziennikarz i varsavianista Piotr Otrębski w kolejnym odcinku serii „Warszawiak zza rogatek” opowiada o latach studiów Romana Dmowskiego i początkach jego działalności politycznej. Jednocześnie wprowadza nas w dzieje Uniwersytetu Warszawskiego i ówczesną atmosferę w kręgach patriotycznych.

„Przyczynek do morfologii wymoczków włoskowatych” – brzmiał tytuł rozprawy Dmowskiego, którą złożył po czterech latach studiowania na wydziale fizyczno-matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Otworzyło mu to drogę do dalszych studiów w Paryżu, dzięki wsparciu jego profesora Augusta Wrześniowskiego, opiekuna naukowego pracy.

Okres studiów to także dla niego początek działalności politycznej. Wstąpił do założonego przez Zygmunta Balickiego Tajnego Związku Młodzieży Polskiej, zwanego ZET. Przynależeli do niego zarówno socjaliści, jak i narodowcy, których łączył sprzeciw wobec caratu.

Dmowski zostaje przyjęty też do Ligi Polskiej. Był przeciwnikiem wszelkiego rodzaju bratania się z Rosjanami. Jego zaangażowanie w tę organizację coraz bardziej się zwiększało, a pozycja umacniała, tak że gdy Liga Polska w 1893 r. została przekształcona w Ligę Narodową, stanął na jej czele.

Jakie były koleje losu Uniwersytetu Warszawskiego? Jaki instytut mieści się obecnie w budynku kampusu głównego UW, w którym studiował Roman Dmowski? Jak zareagowała młodzież narodowa na huczne zabawy w stulecie konstytucji 3 maja?