„Ostatnie 30 lat pokazało, że Kościół powinien mieć własne media. Jednocześnie wskazały na mentalne i strukturalne ograniczenia, które nie pozwoliły na stworzenie silnych, ogólnopolskich mediów” – mówi prof. Dariusz Kowalczyk SJ. Jego wykład jest analizą katolickiego rynku medialnego w Polsce, pokazującą, jak polski Kościół powinien odnosić się do mediów.

Kościół ze swojej natury jest medialny

„Jezus powiedział swoim uczniom: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem – rozpoczął swój wykład o. prof. Dariusz Kowalczyk SJ. – Ten ostatni nakaz Chrystusa, nazywany nakazem misyjnym, można też nazwać medialnym. Kościół ze swojej natury jest medialny. Ma bowiem przesłanie, nowinę, wiadomość do przekazania wszystkim ludziom w każdym pokoleniu. Nic więc dziwnego, że Kościół nie tylko interesował się różnymi środkami społecznego przekazu, ale też sam je rozwijał”.

Kościół wobec mediów

„Pamiętam, że jak byłem prowincjałem jezuitów, jedną z konferencji wyższych przełożonych zakonów męskich w Polsce poświęciliśmy mediom. Główny problem, jaki wówczas postawiliśmy, był następujący: czy należy koncentrować się na własnych mediach, czyli mediach kościelnych, czy też skupiać się na współpracy z różnymi mediami prywatnymi i państwowymi. Zaprosiliśmy wówczas dwóch prelegentów – o. Majewskiego, który był wtedy szefem redakcji katolickich w TVP, oraz ojca Tadeusza Rydzyka. Prelegenci mieli bronić w założeniu przeciwstawnych tez. Nie do końca to wyszło, bo o. Rydzyk ograniczył się do tego, że postawił figurę Maryi na stole prezydialnym i powiedział, że to właśnie Maryi zawdzięcza powodzenie Radia Maryja i Telewizji Trwam. Oczywiście, pytanie, czy obecność w innych mediach czy własne media, nie jest odpowiedzią, albo, albo. Wszak posiadanie własnego ośrodka medialnego pozwala na rozwijaniu współpracy z innymi ośrodkami”.

Kościół wobec mediów świeckich

„Wśród mediów świeckich można wyróżnić trzy rodzaje mediów. Po pierwsze, media w sposób jawny lub skryty wrogie Kościołowi. Po drugie, media neutralne. Po trzecie, media, które są życzliwe dla Kościoła lub wręcz deklarujące kierowanie się nauką Kościoła. Problem w tym, że niektóre media są dla jednych wrogie Kościołowi, a dla innych nie. Poza mediami otwarcie wrogimi, jak Fakty i mity, większość mediów stara się mieć u siebie głos duchownego, który popierałby linię danego medium. Pytanie, czy jeśli jakiś ksiądz z zewnątrz jest do niego zaproszony to czy i ewentualnie kiedy powinien odrzucić zaproszenie. W każdym razie cieszy, że w Polsce nie brakuje prywatnych mediów, które zapraszają do udziału w programach”.

Kościół powinien mieć własne media

„Ostatnie 30 lat pokazało, że Kościół powinien mieć własne media. Jednocześnie wskazały na mentalne i strukturalne ograniczenia, które nie pozwoliły na stworzenie silnych, ogólnopolskich mediów. Pamiętamy różne dziwaczne przedsięwzięcia jak próba odnowienia Słowa Powszechnego w postaci Słowa Dziennik Katolicki. Zastanawia historia Radia Plus. Z jednej strony może cieszyć wielość inicjatyw lokalnych, z drugiej strony powstaje pytanie, czy nie były to inicjatywy zbyt ambicjonalne, które nie przyniosły, bo nie mogły przynieść, spodziewanych efektów. Nasuwa się tutaj jeszcze jedno pytanie, czy stworzenie radia, telewizji lub portalu, który formalnie i merytorycznie prezentowałby cały Kościół w Polsce, jest w ogóle możliwe. W jaki sposób powinni być dobierani pracownicy i współpracownicy takiego dzieła”.

Różne oblicza Kościoła w Polsce

„Kościół w Polsce jest pluralistyczny. Mamy nurty sprzyjające liberalnej lewicy. Mamy też nurty prawicowo-tradycjonalistyczne. Czy między nimi jest jakieś jednorodne i silne centrum? Nie sądzę. Sytuacja jest od strony ideowej i personalnej dosyć skomplikowana. Czy warto więc tworzyć takie media, jak telewizja i dziennik we Włoszech, które należą do episkopatu Włoch? Czy jest możliwe stworzenie dziennika, który byłby wyraźnie katolicki, a z drugiej strony reprezentujący różne środowiska katolickie? A może nie udawać jedności, której nie ma, tylko tworzyć media katolickie o różnych profilach, które będą współpracować i się spierać, tworząc w ten sposób pluralizm?”.

Tygodnik „Idziemy” świętował swoje 15-lecie. Pierwsze wydanie tygodnika „Idziemy” ukazało się we wrześniu 2005 roku. Z tej okazji w niedzielę, 13 września 2020 roku o godzinie 18:00 w katedrze warszawsko-praskiej sprawowana była Msza święta dziękczynna pod przewodnictwem bp Romualda Kamińskiego. Po Mszy świętej o. prof. Dariusz Kowalczyk SJ z Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego wygłosił wykład o Kościele w mediach.

Zobacz więcej: