O odpowiedź na tytułowe pytanie w Radiu Warszawa poproszono br. Szymona Janowskiego OFMCap, młodego kapłana, urodzonego już po śmierci Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego. Dzięki temu możemy się przekonać jak współcześni kapłani, pracujący w zupełnie innej rzeczywistości, w innych czasach, kiedy mamy też inne wyzwania, patrzą na nauczanie kard. Wyszyńskiego. Czy kardynał Wyszyński może być postacią znaczącą dla pokolenia wychowanego w zupełnie innych czasach, w innych realiach Kościoła? Co w nauczaniu kard. Wyszyńskiego jest dla tego pokolenia aktualne, czy to atrakcyjny wzór dla współczesnego młodego duchownego?

Br. Szymon Janowski OFMCap przyznaje, że niegdyś miał bardziej posągowy wizerunek kard. Wyszyńskiego jako męża stanu, z którym nie czuł bliskiej więzi. Słyszał o nim więcej od swoich starszych współbraci, którzy opowiadali o swoich wrażeniach z czasów, kiedy prymas był przetrzymywany w klasztorze w Rywałdzie. Miał też takie doświadczenie, że jak próbował opowiadać o nim młodzieży, to słyszał, że nie chcą już o nim słuchać, są znudzeni „wałkowaniem” ciągle tego samego tematu.

Widać było swoisty przesyt treści tematem wielkich postaci Kościoła w Polsce, którym młodzi są „bombardowani” w czasie katechezy. Widział, że problemem jest też obecny upadek autorytetów wśród młodych ludzi. Próba pokazania, że kard. Wyszyński jest jednym z wielu autorytetów jest więc skazana na niepowodzenie. W związku z tym należy zaczynać mówienie o kard. Wyszyńskim od pokazania, że to, co ma nam do powiedzenia, może nas faktycznie zmienić, iż jest to osoba nam bliska wewnętrznie.

Jak dzisiaj mówić o nauczaniu kard. Wyszyńskiego?

Trzeba zmienić język, z jakim się o nim mówi, a wówczas widać, że to, co ma nam do przekazania, jest niezwykle aktualne. Rozważania kard. Wyszyńskiego o miłości, konieczności solidarności, rzeczywistego braterstwa to są w zasadzie te same treści, które dzisiaj powtarza papież Franciszek. Prymas Polski Stefan Kardynała Wyszyński w 1967 roku w liście pasterskim na Wielki Post ogłosił program Społecznej Krucjaty Miłości.

Został on później wyrażony w formie dziesięciu wskazań. Składa się z krótkich zdań, które w sposób niezwykle syntetyczny oddają chrześcijańskiego ducha. Zaczyna się od nakazu: „Szanuj każdego człowieka, bo Chrystus w nim żyje. Bądź wrażliwy na drugiego człowieka, twojego brata (siostrę)”.

Wśród tych stwierdzeń znajdujemy takie myśli, jak: „Myśl dobrze o wszystkich – nie myśl źle o nikim. Staraj się nawet w najgorszym znaleźć coś dobrego”; „Przebaczaj wszystko wszystkim. Nie chowaj w sercu urazy. Zawsze pierwszy wyciągnij rękę do zgody”; „Czynnie współczuj w cierpieniu. Chętnie spiesz z pociechą, radą, pomocą, sercem” czy „Włącz się w społeczną pomoc bliźnim. Otwórz się ku ubogim i chorym. Użyczaj ze swego. Staraj się dostrzec potrzebujących wokół siebie”.

Kard. Wyszyński jako wzór ojca

Jak mówi Br. Szymon Janowski OFMCap: „Drogą Kościoła obecnie są małe wspólnoty, w których konkretna miłość jest bardzo ważna. W dobie kryzysu praktycznie wszystkich sfer życia, takie wskazówki mogą stanowić dla nas program na przyszłość”. Brat dodał też, że prymas Wyszyński miał ponadto wiele cech ojca, które są szczególnie inspirujące w naszych czasach, gdy doświadczamy kryzysu braku ojca, dojrzałości naszej, ale też osób wokół nas.

Stwierdził: „Wymiar formacji ks. Wyszyńskiego jest do dzisiaj dla nas inspiracją. Kapłani, którzy pamiętają kardynała, mówią o nim jako o ojcu. Słysząc o tym, też chciałbym tak żyć. Trafia to do mnie, bo nie jest to abstrakcyjny wzór, ale coś bliskiego mojemu życiu. Tego ducha ojcostwa pragnąłbym także i ja wyrażać w moim kapłaństwie”.

W nauczaniu prymasa widać odwagę przyjmowania drugiego człowieka i brania za niego odpowiedzialności. Dostrzec w nim można troskę o to, by każdy człowiek wzrastał i dojrzewał. Trzeba to wyciągnąć na powrót z jego myśli i przekazać młodemu pokoleniu, aby i ono mogło się tym zafascynować. Br. Szymon Janowski OFMCap jest przekonany, że kard. Wyszyński wciąż może być ważnym punktem odniesienia nie tylko dla kapłanów, ale też dla wiernych, w tym dla młodzieży.

Na temat postaci kard. Wyszyńskiego zob. też Adam Woronowicz o etosie i kryzysie kapłaństwa

Całej rozmowy z br. Szymonem Janowskim OFMCap w Radiu Warszawa można wysłuchać tutaj