Zacznę od tego, czym są sytuacje trudne. Może jest to bardzo subiektywne. Dla jednych coś będzie trudne, dla innych nie. Zależy to od bardzo wielu uwarunkowań. M.in. zależy to od naszego wychowania, od tego, jak nasi rodzice sobie radzili, na ile mieliśmy wsparcie w sytuacjach trudnych, jaka jest nasza osobowość, jaki jest nasz świat wartości, czy sytuacja trudna spotkała nas z naszej winy – mówiła prof. UKSW dr hab. Maria Ryś.

Droga współczesnych kapłanów

„Muszę powiedzieć, że z sytuacjami trudnymi zmagamy się chyba wszyscy, natomiast w dzisiejszych czasach szczególnie często. Dlatego jestem wdzięczna za ten temat – zaczęła swój wykład dr hab. Maria Ryś. – W seminariach wychowywaliśmy kleryków na pasterzy, a dziś chyba musimy wychowywać na męczenników, zwłaszcza obecnie. Nie jest łatwo dzisiaj być księdzem. Myślę, że każdy z tych młodych ludzi, decydując się na takie życie, decyduje się na podjęcie bardzo trudnych wyzwań. Tematem dzisiejszego, bardzo krótkiego wykładu, będą sytuacje trudne, które mogą stać się dla nas wielką szansą, ale także wielkim zagrożeniem”.

Czym są sytuacje trudne?

„Chciałabym o tym powiedzieć w trzech punktach. Po pierwsze, czym są sytuacje trudne, po drugie, kiedy stają się szansą, a kiedy zagrożeniem, po trzecie, jak sobie z nimi radzić. Zacznę od tego, czym są sytuacje trudne. Może jest to bardzo subiektywne. Dla jednych coś będzie trudne, dla innych nie. Zależy to od bardzo wielu uwarunkowań. M.in. zależy to od naszego wychowania, od tego, jak nasi rodzice sobie radzili, na ile mieliśmy wsparcie w sytuacjach trudnych, jaka jest nasza osobowość, jaki jest nasz świat wartości, czy sytuacja trudna spotkała nas z naszej winy, np. spowodowaliśmy wypadek, czy to też była sytuacja zupełnie niezawiniona, np. jakiegoś kataklizmu. A więc gama sytuacji trudnych może być tutaj bardzo szeroka”.

Trudna sytuacja jako okazja do rozwoju

„Gdy rozpoczynałam swoją pracę jako psychologa, dość długo towarzyszyłam młodym ludziom, którym umierało ich własne dziecko. Także dla mnie była to niezwykle trudna sytuacja. Kiedy spotkałam ich po latach, powiedzieli, że niczego by nie zmienili, że nie wiedzą, jak potoczyłyby się ich losy, gdyby nie to wydarzenie. Wiedzą, że ich dziecko jest w niebie. Wtedy pierwszy raz zrozumiałam, jak dla wzrostu naszego człowieczeństwa może mieć wielkie znaczenie sytuacja trudna. Beatyfikowana ostatnio Matka Róża Czacka powiedziała, że gdyby nie utrata wzroku nie wiadomo kim by była. Sytuacja trudna może być więc szansą rozwoju”.

Sytuacja trudna jako zagrożenie

„Istnieją różne przypadki nie poradzenia sobie z sytuacją trudną. Czasami zdarza się, że ludzie doświadczają traumy, która może w życiu człowieka przynieść wiele cierpienia. Nawet trauma może być jednak szansą wzrostu. Nie wykorzystamy jej jednak, jeśli wydaje nam się, że sytuacja trudna przerasta nasze możliwości. Może wtedy, kiedy jesteśmy przemęczeni albo zbyt wiele wydarzeń spotyka nas naraz. Może wtedy, kiedy czujemy się na tym świecie samotni”.

Jak radzić sobie z trudnymi sytuacjami?

„Sytuacja trudna i poradzenie sobie z nią to jest proces. Trzeba na to patrzeć poprzez integralne ujęcie człowieka, poprzez sferę intelektualną, emocjonalną i zadaniową. Wszystkie te sfery mieszczą się w świecie naszych wartości. Ogromną pomocą jest dla nas przede wszystkim logiczna analiza sytuacjach. Warto jest poradzić się kogoś, kto ma wielką mądrość. Warto też we wszystkim widzieć pozytywy. Przykład: stoimy w korku. Lubimy wtedy ponarzekać. A może warto pomyśleć o pozytywach, o tym, że mamy pracę, mamy dokąd jechać itd.”.

Na podstawie: Wykład inaugurujący nowy rok akademicki 2021/2022, pt. „Trudne życiowe zagrożenia – szanse czy zagrożenia?” Wygłoszony 30 września 2021 roku przez dr hab. Marię Ryś, prof. UKSW z Katedry Psychologii, Wychowania i Rodziny UKSW.